Mỗi ngày Nhà máy xử lý chất thải rắn thành phố Bắc Kạn tiếp nhận trung bình 33 tấn rác thải từ địa bàn thành phố, trong đó có tới 80% là túi nilon và rác thải nhựa.

Hiện nay, những chiếc túi nilon đã trở thành vật dụng quen thuộc, thậm chí là không thể thiếu trong mỗi gia đình. Từ việc đựng đồ cho đến đi chợ, mua bán,… hầu hết người dân dùng túi nilon để bao, gói, chứa đựng. Không thể phủ nhận được sự tiện lợi của loại bao bì này đối với người dùng, nhất là với các hoạt động mua bán nhỏ lẻ. Thói quen sử dụng nhiều túi nilon đã khiến cho lượng rác thải ngày càng nhiều, gây nguy hại đến môi trường sinh thái, hoạt động sản xuất và ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người.  

Tại tỉnh Bắc Kạn hiện nay, nhiều địa phương đã được đầu tư xây dựng khu xử lý rác thải sinh hoạt bằng công nghệ lò đốt. Nhà máy xử lý chất thải rắn thành phố Bắc Kạn (nằm ở tổ Khuổi Mật, phường Huyền Tụng, thành phố Bắc Kạn) trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 33 tấn rác thải trên địa bàn thành phố, trong đó chủ yếu là túi nilon (chiếm khoảng 80%). Túi nilon ở đây được phân loại, xử lý, tái chế bằng công nghệ hiện đại, không còn tình trạng chôn lấp như trước đây.

Tuy nhiên, còn rất nhiều túi nilon sau khi sử dụng chưa được xử lý. Nhiều vùng nông thôn trên địa bàn tỉnh đã xây dựng lò đốt rác nhưng hoạt động chưa thực sự hiệu quả, khi một bộ phận người dân vẫn có thói quen xả rác ra môi trường tự nhiên hoặc mang đi chôn lấp. Quan sát tại các bãi rác được chôn lấp thủ công có thể thấy, những bãi rác chôn lấp đã nhiều năm, nhưng những chiếc túi nilon vẫn còn nguyên vẹn. Hầu hết người dùng chỉ quan tâm đến tiện ích mà không nghĩ tới hậu quả của thói quen này.Tác hại nguy hiểm nhất của túi nilon chính là rất khó phân hủy. Việc vứt bỏ loại rác thải này chỉ tốn 1 giây, nhưng quá trình phân hủy của nó có thể kéo dài từ 500 - 1.000 năm nếu không bị tác động của ánh sáng Mặt trời.

Theo các nghiên cứu, khi sử dụng túi nilon để đựng thực phẩm sẽ làm cho thực phẩm nhiễm các chất phụ gia có trong túi nilon gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Khi đốt các túi nilon có thể sinh ra các khí độc như khí CO, khí điôxin… Đây là một những tác nhân gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người. Ngoài ra, khi thải bỏ các túi nilon chứa các vi khuẩn gây hại có thể làm phát sinh, lây lan các dịch bệnh trong cộng đồng. Không chỉ vậy, còn ảnh hưởng tới cảnh quan, môi trường sinh thái cũng như tác động bất lợi tới hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân.

Nhằm tuyên truyền, vận động, kêu gọi các tổ chức, cá nhân nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi nilon khó phân hủy; Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn ban hành Kế hoạch thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn tại Quyết định số 368/QĐ-UBND ngày 12/3/2019. Vừa qua, tỉnh đoàn cũng đã tổ chức Ngày chủ nhật xanh – hưởng ứng phong trào chống rác thải nhựa. Kết quả đã thu gom được hơn 2 tấn rác thải, trồng trên 3.000 cây xanh và cây ăn quả, tuyên truyền cho trên 4.000 đoàn viên thanh niên và người dân về ý thức bảo vệ môi trường, hạn chế sử dụng túi nilon. Tỉnh Bắc Kạn đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 giảm 65% khối lượng túi nilon sử dụng tại các siêu thị và trung tâm thương mại...

Tác hại của rác thải nhựa và túi nilon là rất lớn. Tuy nhiên cho đến nay con người chưa thể dùng các loại vật liệu khác để thay thế hoàn toàn. Vì vậy, để giảm thiểu rác thải nhựa, đặc biệt là túi nilon, cần có sự chung tay của cả cộng đồng. Phát huy vai trò chủ động và tích cực của các tổ chức đoàn thể trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện các quy định về quản lý chất thải sinh hoạt. Và mỗi người dân nên thay đổi thói quen sử dụng, hạn chế dùng túi nilon, ống hút nhựa.... Có thể thay thế bằng lá dong, lá chuối, túi giấy, túi vải sử dụng nhiều lần, túi nilon tự phân hủy hay những vật liệu khác thân thiện hơn với môi trường.

Ngọc Tú

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật