Hình ảnh Vắc xin bOPV
Chương trình TCMR tại Việt Nam được triển khai từ năm 1985 trên toàn Quốc với văc xin Bại liệt uống 3 typ (tOPV) đã giúp Việt Nam đã thanh toán bệnh Bại liệt từ năm 2000 và duy trì cho đến nay.
Tháng 9/2015, Tổ chức Y tế thế giới đã công bố thanh toán vi rút bại liệt hoang dại týp 2 trên toàn cầu vì vậy thành phần típ 2 trong vắc xin không thực sự còn cần thiết nữa và cũng là để giảm thiểu nguy cơ gây liệt dù rất thấp của bại liệt týp 2 có trong vắc xin. Chính vì vậy Tổ chức Y tế thế giới đề nghị các quốc gia thành viên thay thế vắc xin bại liệt uống 3 týp(tOPV) bằng vắc xin bại liệt uống 2 týp (bOPV) đã loại bỏ thành phần típ 2. Cùng với các nước khác trên thế giới, Việt Nam cũng quyết định dừng sử dụng vắc xin bại liệt uống 3 týp và chuyển sang sử dụng vắc xin bại liệt uống 2 týp (loại bỏ típ 2) trong chương trình tiêm chủng mở rộng của nước ta.
Ngoài ra, để giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh týp 2 thì trong chương trình tiêm chủng mở rộng triển khai ít nhất một liều vắc xin Bại liệt tiêm (IPV) trong tiêm chủng thường xuyên. Việc triển khai vắc xin IPV sẽ giảm được nguy cơ lây nhiễm của bệnh Bại liệt nếu tiếp xúc với vi rút Bại liệt týp 2, giảm được sự lây truyền của vi rút Bại liệt týp 2. Bên cạnh đó vẫn song song sử dụng vắc xin bại liệt uống 2 týp (bOPV). Việc phối hợp dùng cả 2 loại vắc xin bại liệt dạng uống và dạng tiêm như vậy sẽ giúp củng cố được miễn dịch cho cả 3 típ vắc xin mà vẫn đảm bảo an toàn.
Ngày 14/4/2016, Bộ Y tế đã phê duyệt Kế hoạch bảo vệ thành quả thanh toán Bại liệt giai đoạn 2016 - 2020 trong đó có việc thực hiện tiêm chủng vắc xin Bại liệt trong tiêm chủng mở rộng hàng năm như sau:
- Triển khai uống vắc xin bOPV thay thế tOPV từ tháng 6/2016.
- Triển khai tiêm 01 liều vắc xin IPV cùng với 3 liều vắc xin bOPV từ năm 2017.
Đối tượng và lịch tiêm chủng
- Vắc xin bOPV: Lịch uống vắc xin bại liệt 2 típ (bOPV) tương tự như đối với vắc xin bại liệt uống (tOPV) trong tiêm chủng mở rộng đã được triển khai từ những năm trước đây, cụ thể mỗi trẻ sẽ được uống 3 lần vắc xin bOPV lúc 2, 3, 4 tháng tuổi cùng với tiêm vắc xin Quinvaxem, từ tháng 6/2016. Trường hợp trẻ đã uống 1 hoặc 2 liều tOPV sẽ tiếp tục uống vắc xin bOPV và được tính là liều tiếp theo, không phải uống lại từ đầu.
- Vắc xin IPV: Tiêm một lần khi trẻ 5 tháng tuổi từ năm 2017. Trường hợp trẻ đã uống 1 hoặc 2 hoặc 3 liều bOPV từ 01/6/2016 đến 31/12/2016 sẽ được tiêm bù 1 mũi vắc xin IPV để đảm bảo có miễn dịch đối với vi rút bại liệt týp 2. Trẻ đã uống đủ 03 liều vắc xin tOPV sẽ không tiêm bù vắc xin IPV.
BS Mai Thị Thúy
PGĐ Trung tâm Y tế Dự phòng tỉnh