Tiểu phẩm “Chuyện ngoài phòng khám” của Trung tâm Y tế huyện Ngân Sơn tại Chung khảo Hội thi Tuyên truyền Luật PCTHTL do ngành y tế tổ chức

Sau 3 năm Luật phòng, chống tác hại thuốc lá chính thức có hiệu lực, nhận thức về tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ, kinh tế, xã hội của người dân đã được nâng cao, có chuyển biến rõ rệt trong hành động. Các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã xây dựng quy chế làm việc, trong đó có nội dung cấm hút thuốc lá trong phòng làm việc; treo panô, biển cấm hút thuốc lá tại những nơi quy định. Tình trạng hút thuốc lá nơi làm việc đã giảm so với trước khi có Luật. Một số cơ quan, đơn vị thường xuyên triển khai các hoạt động tuyên truyền phòng, chống tác hại thuốc lá, nội dung tuyên truyền gồm: Luật phòng, chống tác hại của thuốc lá và các văn bản pháp quy về công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá; tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ của con người, ảnh hưởng tới môi trường sống; các biện pháp cai nghiện thuốc lá, lợi ích của việc cai nghiện thuốc lá; xây dựng môi trường làm việc không có khói thuốc lá…

Theo Nghị định số 176/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế, trong đó có các quy định về phòng, chống tác hại thuốc lá thì cá nhân hút thuốc lá ở nơi công cộng, như: Trong rạp hát, rạp chiếu phim, công viên, thư viện, phòng đợi của nhà ga, bến xe, trên các phương tiện giao thông công cộng, ở những nơi công cộng khác có quy định cấm hút thuốc sẽ bị xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 - 300.000 đồng… Quy định là vậy, nhưng trên thực tế, nhiều người vẫn vô tư hút thuốc lá ở những nơi không được phép.

Có mặt tại bến xe khách tỉnh Bắc Kạn, một trong những địa điểm công cộng mà hành vi hút thuốc lá bị nghiêm cấm, quan sát thấy tình trạng có người thản nhiên hút thuốc lá không phải là ít. Trước cổng bến, trong phòng chờ, thậm chí là ở quầy bán vé vẫn có nhiều người phì phèo điếu thuốc trên tay. Có tài xế còn ngang nhiên hút thuốc ngay trên xe khách trước sự chứng kiến của hàng chục con người. Vô hình chung những hành khách đấy cũng mặc nhiên trở thành “hút thuốc thụ động”.

Khi được hỏi về luật thì ai cũng biết rõ là cấm hút thuốc lá, nhưng hầu như không mấy ai bận tâm, đơn giản vì “có ai xử phạt đâu mà lo”. Và thực tế, các cán bộ quản lý tại bến xe cũng chỉ có trách nhiệm nhắc nhở, chứ không có thẩm quyền xử phạt người có hành vi hút thuốc lá nơi công cộng. Ngay tại Bệnh viện đa khoa tỉnh, tình hình cũng như vậy. có thể thấy panô và biển cấm hút thuốc lá được treo ở hầu hết các khoa phòng, phòng chờ, khuôn viên bệnh viện. Tuy nhiên, vẫn có một số bệnh nhân, người nhà bệnh nhân hút thuốc, chỉ khi bị nhắc nhở họ mới dừng hoặc di chuyển ra khu vực bên ngoài bệnh viện để hút. 

Theo quy định của Luật và nghị định liên quan, lực lượng xử lý ở địa phương chỉ chủ tịch UBND các cấp, thanh tra, công an mới có thẩm quyền xử phạt. Thực tế số người vi phạm đông, diễn ra trên địa bàn rộng, việc hút thuốc chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, bất chợt. Trong khi đó, lực lượng có quyền xử phạt mỏng, kiêm nhiệm nhiều công việc, nên không thể thường xuyên theo dõi, xử phạt được. Việc xử phạt không nghiêm khiến người dân nhờn luật và sẵn sàng hút thuốc bất kể nơi nào. Việc triển khai thực hiện Luật còn chưa đồng bộ. Cùng với đó là các cửa hàng bán thuốc lá có ở khắp nơi, do vậy khó bố trí đủ lực lượng kiểm tra, xử phạt.

Để Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá đi vào đời sống, cần tăng cường tuyên truyền thường xuyên, liên tục, mạnh mẽ để khuyến cáo người dân biết về tác hại của thuốc lá. Mặt khác, cần thực thi nghiêm luật, trước hết là ở mỗi cơ quan, đơn vị cần xây dựng những cách làm hay, sáng tạo trong thực hiện luật, từ đó nhân rộng mô hình. Bên cạnh đó, để Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá phát huy hiệu lực, nhiều lực lượng phải cùng chung tay vào cuộc, với những biện pháp đồng bộ, thường xuyên, mạnh mẽ hơn./.

BÀI VÀ ẢNH: KIM CÚC

Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe tỉnh.